Bảo vệ sức khỏe cho bệnh nhân COPD mùa dịch Covid-19

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), đặc trưng bởi tình trạng viêm niêm mạc đường thở mạn tính làm cho bên trong của đường thở nhỏ hơn bình thường cản trở việc không khí thoát ra khỏi phổi gây giảm từ từ và không hồi phục các giá trị chức năng hô hấp. Có nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng này như: yếu tố di truyền, môi trường sống ô nhiễm nhiều khói bụi, hóa chất và phổ biến nhất là do khói thuốc lá. COPD dẫn đến tình trạng giảm khả năng miễn dịch của cơ thể, ứ đọng độc tố trong phổi dễ gây các vấn đề viêm nhiễm đường hô hấp và thường nặng nề hơn người bình thường.

Dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp tính do chủng corona virus mới gây ra, khởi phát cuối tháng 12/2019 tại Trung Quốc và bắt đầu lan rộng ra nhiều nước. Người nhiễm virus sẽ có các biểu hiện từ nhẹ đến nặng như ho, sốt, khó thở, tức ngực… dẫn đến suy hô hấp, suy đa tạng và gây tử vong. Theo trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC), những người có nguy cơ cao mắc biến chứng thường có một hoặc nhiều các bệnh mạn tính khác nhau, trong đó có các bệnh lý về phổi nhử hen, COPD,…

Ở những bệnh nhân COPD, sự cung cấp oxy cho cơ thể đã bị suy giảm nên khi phổi bị viêm sẽ làm trầm trọng hơn tình trạng này, khả năng miễn dịch suy giảm và tắc nghẽn đường thở cũng làm cho corona virus dễ dàng xâm nhập gây tổn thương và bội nhiễm các vi khuẩn khác, nguy cơ tử vong cao hơn trên những đối tượng này. Chính vì vậy, điều quan trọng nhất kiểm soát tốt COPD và phòng ngừa viêm phổi bằng các thuốc kiểm soát hàng ngày, tiêm ngừa phế cầu và cúm hàng năm,… Nhưng đối với chủng coronavirus mới, chúng lan rộng trên toàn cầu, dễ lây lan và chưa có vacxin phòng ngừa cũng như thuốc điều trị đặc hiệu.

Bệnh nhân COPD cần làm gì để giữ gìn sức khỏe trong mùa dịch covid-19?

1. Thực hiện đúng và nghiêm túc các chủ trương của nhà nước về phòng chống lây nhiễm covid-19 như: hạn chế đến nơi đông người, đeo găng tay khi đến nơi công cộng, cẩn thận khi chạm vào các đồ vật xung quanh, tránh để tay tiếp xúc với mặt, rửa tay đúng cách, không dùng chung các đồ vật cá nhân, mang khẩu trang đúng cách, sục miệng thường xuyên bằng dung dịch nước muối,…
2. Nâng cao sức đề kháng của cơ thể, thực hiện lối sống khoa học:

• Không hút thuốc lá: Khói thuốc gây ra 4/5 trường hợp tử vong do COPD. Hầu hết người bệnh COPD đều có tiền sử hút thuốc, ta sẽ gặp ít biến chứng COPD hơn khi cai được thuốc lá. Thuốc lá truyền thống hay thuốc lá điện tử cũng làm suy giảm hệ miễn dịch của cơ thể, khi đó bệnh nhân COPD dễ có khả năng bị viêm nhiễm đường hô hấp, mức độ cũng nặng nề hơn. Ngoài ra, khả năng sử dụng chung thuốc lá điện tử cũng làm tăng nguy cơ mắc Covid-19 và các bệnh truyền nhiễm khác.
• Tập vận động thể lực: COPD gây khó thở nên thường cản trở hoạt động bình thường của cơ thể. Người bệnh nên tập luyện từ nhẹ đến vừa để tăng khả năng hô hấp và thông khí ở phổi. Yoga, thái cực quyền, những bài tập dưới nước như bơi lội, đi bộ dưới nước ở hồ nông giúp cải thiện thể lực, khả năng chịu đựng, chất lượng cuộc sống và dễ dàng tập luyện hơn cho người bệnh COPD.
• Kiểm soát cân nặng:  điều này rất quan trọng đối với những người bị COPD. Khi thừa cân, tim và phổi phải làm việc nhiều hơn để cung cấp đủ nhu cầu oxy cho toàn bộ tế bào của cơ thể gây tình trạng khó thở. Người thừa cân nhiều nguy cơ mắc các bệnh khác như: ngưng thở khi ngủ, đái tháo đường, các bệnh lý về gan thận, trào ngược dạ dày thực quản, … Bệnh nhân COPD thiếu cân lại có nguy cơ tử vong cao hơn người có cân nặng bình thường. Cần thực hiện một chế độ ăn và sinh hoạt hợp lý.
• Tập luyện thở: hai kỹ thuật chính được khuyến khích cho người bệnh COPD là thở mím môi và thở bằng cơ hoành. Các bài tập này giúp những người bệnh COPD trao đổi khí qua phổi dễ dàng hơn, nâng cao chất lượng cuộc sống.

• Dinh dưỡng hợp lý: ăn uống đủ dinh dưỡng, khoa học, bổ sung đầy đủ các vitamin, axid amin thiết yếu, omega 3,… Cần tham khảo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn hợp lý cho từng cá nhân.

Đại dịch toàn cầu do chủng virus corona mới gây ra hết sức nguy hiểm và gây nhiều trường hợp tử vong trên toàn thế giới đặc biệt là những người có các bệnh lý nền mạn tính. Càng quan trọng hơn đối với các bệnh nhân COPD, chúng ta có thể kiểm soát tốt tình trạng bệnh nền cũng như yếu tố thúc đẩy nếu tuân thủ đúng và nghiêm túc các biện pháp phòng ngừa trong mùa dịch này.

BS NGUYỄN CÔNG MINH